دحو الارض - ذی قعده - ولادت عیسی
مفهومشناسی دحوالارض
دحو الارض، مطابق با بیست و پنجم ماه ذوالقعده، روزی است که خداوند با نظر به کره زمین، به جهان خاکی حیات بخشید.
«دَحو»
به معنای گسترش است و برخی نیز آن را به معنای تکان دادن چیزی از محلِ
اصلی اش تفسیر کرده اند. منظور از دحوالارض (گسترده شدن زمین) این است که
در آغاز، تمام سطح زمین را آب های حاصل از باران های سیلابیِ نخستین
فراگرفته بود. این آب ها، به تدریج در گودال های زمین جای گرفتند و خشکی ها
از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گسترده تر شدند.
به
گفته مفسّرین، آیه شریفه «وَالْاَرْضَ بَعْدَ ذلِکَ دَحیها؛ و زمین را بعد
از آن با غلتانیدن گسترش داد» (نازعات: ۳۰) اشاره به دحوالارض دارد و
«منظور از آن نیز این است که در آغاز، تمام سطح زمین را آبهای حاصل از
بارانهای سیلابی نخستین فراگرفته بود. این آبها به تدریج در گودالهای
زمین جای گرفتند و خشکیها از زیر آب سر برآوردند و روز به روز گستردهتر
شدند تا به وضع فعلی درآمدند.» [تفسیر نمونه، ج ۲، صص ۱۰۰ و ۱۰۱] و نخستین
برآمدگی نیز که آشکار شد، کعبه بوده است.
امام رضا(ع) دراینباره میفرماید:
«روز
بیست و پنجم ذیقعده (روز دحو الارض) روز ولادت ابراهیم خلیل(ع) و عیسی
مسیح(ع) است و روزی است که زمین از زیر کعبه گسترده شده است». [محمدباقر
مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۷، ص ۱۲۲]
همچنین نقل شده است که در چنین روزی حضرت آدم(ع) به زمین هبوط کرده است. [میرزا جواد ملکی تبریزی، مراقبات، ج ۲، ص ۱۸۶]
همچنین
در برخی از روایات این روز به عنوان روز قیام امام زمان مهدی موعود(عج)
معرفی شده و خاتم المحدثین، شیخ عباس قمی (ره) روز دحوالارض را از چهار روز
معروفی ذکر کرده که روزه آن ثواب هفتاد سال عبادت را دارد.
روز دحوالارض از روزهای پر برکت خدا برای بندگان سالک الی الله
در کتاب شریف «المراقبات» روایت است که امام رضا ـ علیه السلام ـ فرموده اند:
در شب بیست و پنجم ماه ذى القعده حضرت ابراهیم (ع) و حضرت عیسى (ع) متولد شده اند.
در
این روز، رسول خدا ـ صلى الله علیه و آله ـ به قصد حجة الوداع از مدینه با
یکصد و چهار هزار یا یکصد و بیست و چهار هزار و حضرت فاطمه (ع) و تمامى
اهل بیت خود از راه شجره به مکه عزیمت نمودند.
توبه، استغفار، عبادت و شب زنده داری از اعمالی است که در شب دحو الارض سفارش و تأکید بسیاری برای انجام دادن آنها شده است.
شب و روز دحوالارض نمازها و ادعیه مخصوصی دارد که کیفیت آنها در کتاب مفاتیح الجنان مرحوم شیخ عباس قمی (ره) آمده است.
بیست و پنجم ذیالقعده یا نسیم الهی
فرصتهای
معنوی زندگی، نسیمهایی الهی هستند که دل و جان آنان را که خود را در معرض
آن قرار دادند مینوازند و به آنها شادمانی و آرامشی ژرف میبخشند.
«دحو
الارض» نیز از آنگونه نسیمهاست، که سالی تنها یکبار میوزد. تکرار
دوباره این نسیم روحبخش برای آنانکه جان خویش را از عطر آن آکنده
نساختند، نامعلوم است. پس این فرصت طلایی را دریابیم؛ که رسول خدا (ص)
فرمود:
«اِنَّ
لِرَبِّکُمْ فی ایامِ دَهْرِکُمْ نََفَحاتٌ فَتَعَرَّضُوا لَها لَعَلَّهُ
اَن یصیبَکُمْ نَفْحَةٌ مِنْها فَلا تَشْقَوْنَ بَعْدَها
در چنین روزی حضرت آدم(ع) به زمین هبوط کرده است.
اَبداً؛
همانا در طول زندگی شما نسیمهایی از سوی پروردگارتان میوزد. هان! خود را
در معرض آنها قرار دهید، باشد که چنین نسیمی سبب شود که برای همیشه بدبختی
از شما دور ماند». [سیوطی، جامع الصغیر، ج ۱، ص ۹۵]
آداب و اعمال روز دحو الارض
برخی از اعمال و آداب روز بیست و پنجم ذیالقعده عبارتند از:
1. روزه داشتن که ثواب هفتاد سال عبادت را دارد.
2. احیا و شب زنده داری شب دحوالارض که برابر با یک سال عبادت است.
۳. انجام غسل به نیت روزِ دحوالارض و خواندن دو رکعت نماز، نزدیک ظهر به این کیفیت:
در
هر رکعت بعد از حمد پنج مرتبه سوره "الشّمس" بخواند و آنگاه بعد از سلام
نماز بگوید: «لا حَوْلَ و لا قوَّهَ اِلّا بِالله العلیّ العظیم» و سپس این
دعا را بخواند:
«یا
مُقیلَ الْعَثَراتِ اَقِلْنی عَثْرَتی یا مُجیبَ الدَّعَواتِ اَجِبْ
دَعْوَتی یا سامِعَ الْاَصْواتِ اِسْمَعْ صَوْتی وَ ارْحَمْنی و تَجاوَزْ
عَنْ سَیّئاتی وَ ما عِنْدی یا ذَا الْجَلالِ وَ الْاِکْرام.» [شیخ عباس
قمی، مفاتیح الجنان، ص ۴۵۱]
(ای
درگذرنده لغزشها، از لغزشم درگذر! ای اجابتکننده دعاها! دعایم را مستجاب
کن! ای شنوای آوازها! صدایم را بشنو و به من رحم کن و از بدیهایم و آنچه
نزد من است درگذر! ای صاحب جلالت و بزرگواری.)
۴.
خواندن دعایی که با این عبارت شروع میشود: «اللّهمّ یا داحِی الْکعبهَ وَ
فالِقَ الْحَبَّه» [مفاتیح الجنان، ص ۴۵۱ بخش اعمال مربوط به دحوالارض]
...
اهتمام معصومین (علیهمالسلام) به پاسداشت روز دحو الارض
توصیههای
اهلبیت ـ علیهمالسلام ـ درباره پاسداشت روز دحو الارض و رعایت آداب و
انجام دادن اعمال این روز، از اهتمام آنها به روز دحو الارض خبر میدهد.
آنها مراقب فرارسیدن این روز بودند و چون فرامیرسید، یاران و اصحاب خویش
را نیز از آن باخبر میساختند.
از حضرت علی(ع) روایت است که فرمود: «نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد، در روز بیست و پنجم ماه ذیالقعده، روز دحوالارض بوده است. و هرکس این روز را روزه بدارد و شب آن را به عبادت بپردازد، به پاداش عبادت صدساله رسیده است؛ عبادت صد سالهای که روزهای آن را به روزه و شبهای آن را به عبادت گذرانیده است. و هر جماعتی که در این روز گِرد هم آیند و به ذکر پروردگار بپردازند، پراکنده نخواهند شد مگر آنکه خواستههای آنان برآورده خواهد شد و در این روز هزاران رحمت از سوی پروردگار نازل میشود که نود و نه درصد آن از آنِ کسانی است که روزش را به روزه و ذکر مشغول باشند و شبش را به احیا و عبادت». [مراقبات، صص ۱۸۶ و ۱۸۷]
مناسبت های دیگر این روز
گذشته از واقعه دحوالارض، رویدادهای دیگری نیز در این روز رخ داده اند که اهمیت آن را دوچندان کرده اند؛ از جمله:
• میلاد ابوالانبیاء حضرت ابراهیم علی نبینا و آله و علیه السلام.
• میلاد حضرت عیسی مسیح ـ علیه السلام.
•
خروج رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ از مدینه به همراه هزاران حاجی به
سوی مکه، به قصد حجة الوداع. در این سفر وجود مقدس امیرالمؤمنین و حضرت
زهرا ـ سلام الله علیهما ـ و نیز همه همسران و بسیاری از اصحاب پیامبر (ص)
نیز ایشان را همراهی میکردند.
• در روایتی نیز آمده است که قائم (عج) در همین روز قیام خواهد کرد.
زیارت حضرت امام رضا ـ علیه السلام ـ بهترین و با فضیلتترین عمل مستحبی این روز است.
به ما هم سر بزنید همچنین خوشحال میشم ما رو لینک کنید