تدلیس سماع به عنوان مسیر سلوک!
به دنباله‌ی مباحث مربوط به بحث سماع در تصوف که خود ایشان آن را بدعتی برشمردند که با سنت نبوی تعارضی ندارد![۱] با نگاهی نقّادانه به مواردی اشاره می‌کنیم که کاشانی در مصباح الهدایه آنها را به عنوان فوائد سماع مطرح کرده‌است.
او می‌نگارد: (از جملهی آن فواید، یکی آن است که اصحاب ریاضات و ارباب مجاهدات را از کثرت معاملات، گاه گاه اتّفاق افتد که کلالتی و ملالتی در قلوب و نفوس حادث شود و قبضی و یأسی که موجب فتور اعمال باشد، طاری گردد؛ پس مشایخ متأخّر، از بهر رفع این عارضه و دفع این حادثه، ترکیب روحانی از سماع اصوات طیبّه و الحان متناسبه و اشعار مهیّجه مشوقّه بر حکمی که مشروع بود، نموده‌اند و ایشان را بر تناول آن به وقت حاجت تحریض فرموده تا بدان واسطه، کلالت و ملالت از ایشان مرتفع شود و دگرباره از سر شدّت شوق و حدّت شعف، روی به معاملات آرند).[۲]
